บ้านสไตล์โคโลเนียล
บ้านสไตล์โคโลเนียล (Colonail) ถ้าเกิดเอ่ยถึงบ้านสไตล์นี้ ก็ให้มองละครไทยแนวพีเรียต ยกตัวอย่างเช่น คุณผู้ชายพุทธิพัฒน์ หรือ ดาวศุกร์ ราวนั้นเลย ตัวบ้านจะประสมประสานความเป็นประเทศแถบตะวันตก แล้วก็ความเป็นแคว้นไทย ชอบตกแต่งด้วยไม้หรืออุปกรณ์แทนไม้หรือกระดานฉลุลาย กระเบื้องมักเป็นกระเบื้อง ด้านรีด เน้นย้ำสีโทนอ่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสีขาวสีครีม มีระเบียงกว้าง บ้านใหญ่ วัวโลเนียลยุคแรกๆชอบเป็นตึกทรงแปดเหลี่ยม เหมาะกับคนถูกใจความละมุนละไม บรรยากาศเก่าๆ
บ้านสไตล์วัวโลเนียล
ผู้คนยุคนั้นเรียกสถาปัตยกรรมอย่างงี้ชินปากว่า “อาคารฝรั่ง” หรือรู้จักกันดีว่าเป็น “สถาปัตยกรรมอาณานิคม” ซึ่งได้รับอิทธิพลจากกรุ๊ปคลาสสิก นอกเหนือจากนี้ยังมีเล็กน้อยได้รับอิทธิพลจากกรุ๊ปโรแมนติกที่นิยมประดับประดาตกแต่งด้วยลวดลายไม้ปรุที่เรียกกันว่า “เรือนขนมปังขิง” เป็นแบบอย่างที่เข้ามาพร้อมกลุ่มหมอสอนศาสนาซึ่งเข้ามาเผยแพร่ศาสนาคริสต์ในดินแดนอาณานิคมรวมทั้งดินแดนใกล้เคียง ด้วยเหตุดังกล่าว “สถาปัตยกรรมแบบมิชชั่น” ก็เลยถูกจัดเอาไว้ในกลุ่มนี้ด้วย
คุณลักษณะเด่น
เป็น มีระเบียงกว้างที่มีเสามารองรับชายคาเรียงหน้ากันเป็นจังหวะ ตัวบ้านนิยมใช้โทนสีอ่อนหรือสีพาสเทล อาทิเช่นสีขาว สีครีมงา เขียวอ่อน ชมพูอ่อน รวมทั้งฟ้าอ่อน ฝาผนังส่วนมากเป็น “ฝาผนังไม้ตีซ้อนเกล็ด” สลับกับฝาผนังปูน อาจมีการประดับประดาด้วยบัวปูนปั้นรอบชายคา รวมทั้งส่วนประกอบของเสาที่บางโอกาสก็มีการตัดทอนจากเสาโรมัน รั้วนอกบ้านและก็ราวระเบียงนิยมใช้ไม้ลงสีขาวมาเรียงกันเป็นจังหวะที่เรียบง่ายประตูรวมทั้งหน้าต่างถูกจัดวางอย่างเรียบร้อยในแนวเดียวกัน นิยมใช้อีกทั้งทรงสี่เหลี่ยมรวมทั้งทรงโค้งรูปเกือกม้า มักเพิ่มเนื้อหาด้วยเส้นประดับลูกฟักเพื่อแบ่งช่องประตูและก็หน้าต่างให้มองน่าดึงดูด บางทีอาจแต่งแต้มตกแต่งด้วยบัวปูนปั้นรอบกรอบหน้าต่าง หรือเพิ่มความงอนงามด้วยไม้ฉลุลายข้างบน แล้วก็เปิดรับความมีชีวิตชีวานอกหน้าต่างด้วยกระบะดอกไม้สีสันแจ่มใส เชื่อมโยงกับสวนข้างนอกบ้านที่ปรับปรุงจากสวนสไตล์คลาสสิก แม้กระนั้นตัดทอนความเป็นทางการและก็ความสมมาตรให้ลดลง มองรื่นเริงเป็นธรรมชาติ
บ้านสไตล์วัวโลเนียล
การตกแต่งด้านในนิยมใช้เครื่องเรือนแบบโบราณ
ไม่ว่าจะเป็นตู้ โต๊ะ เก้าอี้ นาฬิกาตั้งกับพื้น รวมทั้งประทีป ฝาผนังข้างในนิยมใช้เป็นไม้เซาะร่อง ฝาผนังตีซ้อนเกล็ด หรือวิธีการทำนูนต่ำแบบเรียบง่ายนิดหน่อย ผสมกับการใช้ฝาผนังฉาบปูนเรียบ อุปกรณ์พื้นจะนิยมใช้ไม้ หินอ่อน กระเบื้องลายโบราณ บางทีก็มีการเลือกใช้กระเบื้องสีเรียบ 2 สี อย่างเช่น ขาว-ดำ เอามาปูสลับลายลักษณะตารางหมากรุก ซึ่งยอดเยี่ยมในแพทเทิร์นพื้นสไตล์วัวโลเนียลที่เพิ่มความเด่นให้กับพื้นที่นั้นๆ
แบบบ้านสไตล์วัวโรเนียลเก๋ๆคำว่า Colony ในภาษาอังกฤษ แสดงว่า อาณานิคม เมืองประเทศราช หรือหัวเมืองเมืองประเทศราช ส่วนคำว่า Colonial นี้เป็นคุณคำศัพท์ แปลว่า เกี่ยวกับอาณานิคม บ้าน ด้วยเหตุนี้คำว่า Colonial Style ก็เลยหมายถึงศิลปแบบอาณานิคม ซึ่งในยุคล่าอาณานิคมมหาอำนาจฝรั่ง
ดังเช่น ประเทศโปรตุเกส ฮอลันดา ประเทศฝรั่งเศส อังกฤษ ได้เข้ามาก่อสร้างอาคารต่างๆเอาไว้ในเมืองประเทศราชของตน พูดอีกนัยหนึ่ง Colonial Style เป็นศิลปแบบตะวันตกชนิดหนึ่ง เกิดขึ้นในตอนล่าอาณานิคม ซึ่งประสบพบเห็นได้ในแถบประเทศเพื่อนบ้านของเรา
ประเทศไทยแม้จะไม่เคยเป็นอาณานิคมของใครกันแน่ แต่ก็ปรากฏสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในหลายพื้นที่ด้วยเหมือนกัน อันเป็นผลมาจาก การตกลงจ้างกับชาวตะวันตกในตอนสมัยรัชกาลที่ 5 – 6 ให้เข้ามาออกแบบก่อสร้างสถาปัตยกรรม เพื่อสร้างภาพความเจริญให้กับประเทศไทย ในช่วงเวลาดังที่กล่าวมาแล้ว ดีไซน์เนอร์ วิศวกร บ้านวิลล่าจังหวัดภูเก็ต ปฎิเยอะมากร ช่างวาดเขียน รวมทั้ง มัณฑนากรชาวต่างประเทศ ก็เลยได้เข้ามาทำงานในราชสำนักจำนวนมาก
บ้านสไตล์โคโลเนียล
เอามาสู่การสร้างสรรค์ผลงานศิลป และ สถาปัตยกรรมที่ผสมผสานกลิ่นตะวันตก กับอัตลักษณ์เขตแดนในทั่วทุกภูมิภาค กำเนิดเป็น Colonial style ของแต่ละพื้นที่ ที่ก็ต่างกัน ขึ้นอยู่กับอิทธิพลของช่างเขตแดนที่เข้าไปผสมอยู่ด้วย และ ผู้คนในสมัยนั้นก็ถูกใจเรียกสถาปัตยกรรม ตัวอย่างโคโลเนียลสไตล์ที่เริ่มแพร่เข้ามาสู่ประเทศไทย กันอย่างเดิมปากว่า “ตึกฝรั่ง”
จังหวัดเชียงใหม่ที่เป็นส่วนใดส่วนหนึ่งในอาณาจักรล้านนาสมัยนั้น ก็ได้รับสถาปัตยกรรมแบบ Colonial style มาเช่นเดียวกัน เกิดเป็น “สถาปัตยกรรมล้านนาโคโลเนียล” ที่มีลักษณะ รวมถึง ความก้าวหน้าไปในหลายแบบอย่าง ยกตัวอย่างเช่น แบบ ‘เรือนทรงปั้นหยา’ เรือนพักแบบยุโรปรุ่นแรก, แบบ ‘เรือนมะนิลา’ ที่คาดหมายว่าได้รับอิทธิพลมาจาก เมืองมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์ และ แบบ ‘เรือนขนมปังขิง’ ที่รับอิทธิพลมาจากสถาปัตยกรรมยุควิคตอเรียน ที่ตกแต่งอย่างหรูหรา เน้นการประดับลวดลายปรุไม้ Phuket Villas
แม้เวลาจะผ่านมาหลายศตวรรษ ถึงแม้สิ่งปลูกสร้างกลุ่มนี้ก็ยังคงตั้งหลักปักฐานแน่นอยู่คู่กับวิถีชีวิตของชาวกรุงจังหวัดเชียงใหม่ได้อย่างกลมกลืน และ มีคุณค่า ตอนนี้ เราสามารถประสบพบเห็น รวมทั้ง สัมผัสกับสถาปัตยกรรมล้านนาโคโลเนียลที่สง่างามในจังหวัดเชียงใหม่ได้ได้ตามสถานที่ต่างๆได้แก่ คาเฟ่ ร้านอาหาร อพาร์เม้นท์ขายวิลล่าจังหวัดภูเก็ต ร้านขายของ ที่พัก ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ ถือว่าเป็นมรดกที่มีค่า รวมถึงช่วยเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ให้เราได้คิดถึงอดีตได้เป็นอย่างดี
อาคารทรงโคโลเนียลซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่ของโรงแรมอนันแบรนด์ จังหวัดเชียงใหม่ บังกะโล แอนด์ สปา ใกล้กับชายน้ำปิงอันเงียบสงบที่นี้ ถูกทำขึ้นตั้งแต่เมื่อ 74 ปีก่อน หรือราวพ.ศ. 2458 ในสมัยนั้นผู้ครอบครองที่ดินผืนนี้ ก็คือ รัฐบาลอังกฤษ โดยเปิดใช้อาคารโคโลเนียลนี้ เป็นสถานกงสุลอังกฤษประจำจังหวัดจังหวัดเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2464 Phuket Villas
การออกแบบตัวตึกถูกทำขึ้นเพื่อ ให้เหมาะสมกับลักษณะของอากาศของเมืองร้อน และ มีการสร้างระเบียงไว้รอบตัวอาคาร เพื่อรับลมจากแม่น้ำ อีกทั้ง อาคารนี้ยังถูกใช้เป็นที่อยู่อาศัยของครอบครัวกงสุล ใช้เป็นที่ทำงาน ห้องพิจารณาคดี ศูนย์เจ้าหน้าที่รัฐ รวมถึง ยังมีโรงเลี้ยงช้างในพื้นที่ของสถานกงสุลอีกด้วย
ในช่วงเวลานี้อาคารด้านหลังนี้ได้มีการตกแต่งทั้งด้านใน แล้วก็ ภายนอกเพิ่มเติมโดยยังคงสถาปัตยกรรมแบบโคโลเนียลเอาไว้ รวมทั้ง สร้างเป็นห้องอาหารชั้นยอดในชื่อ The Service 1921 Restaurant & Bar ที่รอคอยนำเสนออาหารรสเลิศให้แก่แขกแขกทั้งคนประเทศไทย และ คนต่างชาติ ภายใต้บรรยากาศสำนักงานสายอังกฤษในยุคอดีตสมัย
แฟนบ้านมิได้ก่อสร้างบ้านมาเพื่อพักอาศัยเพียงอย่างเดียว แต่ว่าก็ปรารถนาบ้านที่ออกแบบงาม เพื่ออยู่แล้วบันเทิงใจราวกับได้อยู่บ้านพักตากอากาศงามๆในบรรดาการตกแต่งบ้าน วัวโลเนียล (Colonial) เป็นอีกหนึ่งสไตล์ที่เคยเป็นที่นิยมอย่างมาก ซึ่งทำให้บ้านมองหรูหรา และก็กับสภาพภูมิอากาศของประเทศไทย วันนี้ตะไข้ขอนำการตกแต่งบ้านสไตล์นี้มาชี้แนะให้ทุกคนได้ทราบจะกัน แผนการภูเขาวิลล่า จังหวัดภูเก็ต โครงการภูวิลล่า ภูเก็ต
วัวโลเนียล เป็นการตกแต่งบ้านสไตล์ของชาวตะวันตก ประสมประสานกับสภาพภูมิอากาศของเขตแดนในประเทศต่างๆยุคยุคล่าอาณานิคม สำหรับอาคารที่ก่อสร้างในประเทศไทยนั้น เน้นย้ำความโปร่งสบายและก็มองสบายตา และก็ตึกที่สร้างแบบวัวโลเนียลนั้นมีส่วนประกอบที่แข็งแรงอยู่ได้ถึงนับ 100 ปี เคยถูกประยุกต์ใช้กับการผลิตวัง รวมทั้งโฮเต็ลที่สำคัญในกรุงเทวดา ลักษณะเด่นของสถาปัตยกรรมที่ชี้ความเป็นวัวโลเนียล เป็น
1 มีช่องหรือประตูอยู่กึ่งกลาง
วัวโลเนียลมีช่องประตูขนาดใหญ่เป็นโถงอยู่กึ่งกลางเสมอ เพื่อชี้ว่าเป็นทางเข้าออกของตึก เป็นลักษณะเด่นที่ทำให้การวางเสาต้นต่อๆไป ถ่ายน้ำหนักได้บ่อย
2 ประตูหรือหน้าต่างเป็นทรงวงโค้งเกือกม้า
ช่องประตูวัวงขนาดใหญ่รูปเกือกม้านั้น ส่วนมากจะเว้นทางเท้าไว้ 5 ฟุต รวมทั้งมีการตกแต่งกรอบประตูหน้าต่างด้วยปูนปั้นเป็นลวดลายต่างๆซึ่งส่วนนี้ทำให้มีเฉลียงระเบียงยื่นออกมาจากตัวตึก มองงามรวมทั้งสบายตา หมู่บ้านจัดสรร home
3 มีลวดลายแผ่นไม้ปรุตกแต่ง
วัวโลเนียล เป็นตึกที่มีส่วนส่วนประกอบเป็นปูน แล้วก็ส่วนตกแต่งด้วยไม้ พื้นของตึกวัวโลเนียลสมัยเก่าปูด้วยไม้เนื้อแข็งขัดมัน แล้วก็ใช้แผ่นไม้ปรุตกแต่งส่วนกรอบประตูหน้าต่าง ลงสีเดียวกันกับสีตึก เรียกตึกรูปแบบนี้ว่า เรือนขนมปังขิง บ้าน
4 ตึกสร้างในลักษณะสมมาตรกัน
ตึกแบบวัวโลเนียล จะมีลักษณะที่แบบเดียวกันทั้งยังทางซ้ายรวมทั้งขวา และก็ครั้งคราวห้องต่างๆถูกเรียกว่า “ตัวเติมเกมรุกจากฝั่งซ้าย” “ตัวเติมเกมรุกจากฝั่งขวา” เพราะว่ามีหน้าตาที่แบบเดียวกัน ห้องต่างๆก็จะถูกใช้งานได้ด้วยเป้าหมายคล้ายคลึงกัน home บ้าน
5 หัวเสาม้วนเป็นก้นหอย รวมทั้งมีปูนปั้นรูปใบไม้เสริมแต่ง
เว้นเสียแต่แผ่นไม้ปรุรูปดอกไม้ ใบไม้งามๆแล้วยังคงใช้ปูนปั้นตกแต่งเป็นรูปก้นหอย รวมทั้งใบไม้ จำนวนมากจะใช้เป็นใบองุ่น บอกให้เห็นถึงความงอนงาม เพื่อลดเหลี่ยมคมของส่วนประกอบตึกให้มองอ่อนลง จังหวัดภูเก็ต วิลล่า
สีที่ใช้ทาด้านในตึกจะเป็นสีโทนอ่อนๆส่วนสีทาข้างนอกนั้นบางทีอาจใช้สีโทนอุ่น รวมทั้ง Earth Tone ตัดกับสีขาว ตึกที่สร้างแบบวัวโลเนียลเริ่มแรก มีอีกชื่อว่า “นีโอคลาสสิค” จำนวนมากจะเป็นตึกสำคัญของเมืองไทย ดังเช่นว่า พระที่นั่งอนันตสมาคม, สถานีรถไฟหัวลำโพง, พระที่นั่งวโรภาษสวรรค์ วังบางปะอิน ภูเก็ต วิลล่า
ในประเทศไทย การตกแต่งสไตล์วัวโลเนียล เข้ามาทรงอิทธิพลกับศิลป์การตกแต่งแบบคลาสสิค ก็เลยทำให้แยกออกมาจากกันยาก หากว่าวัวโลเนียลจะเป็นที่นิยมเมื่อ 100 กว่าปีกลาย แม้กระนั้นเดี๋ยวนี้การผลิตบ้าน โรงแรม และก็ห้องอาหารยุคใหม่ก็ยังนำกลิ่นความงดงามอย่างนี้มาใช้กับการออกแบบด้านนอกรวมทั้งด้านใน Phuket Villas
นอกเหนือจากนั้น ประเด็นการคุมโทนสีก็สำคัญ สีไอ้เข้คัลเลอร์ปูนซีเมนต์ มีโทนสีทั้งผอง 40 สี ลูกค้ามักใช้กับการผลิตสรรค์ด้านนอกตึกสไตล์วัวโลเนียล เพราะว่าให้ผิวเป็นปูนผสมสี คล้ายกับการทาสีในระหว่างที่ปูนยังไม่แห้งในสมัยนั้น หมู่บ้านจัดสรร ภูเก็ต วิลล่า
อ่านเพิ่มเติม : บ้านสไตล์ฝรั่งเศส (provence style)
